Περιεχόμενο του μαθήματος. Ενότητα 1

Πολλές φορές οι άνθρωποι συνδέουν την εκπαίδευση αποκλειστικά με το σχολείο. Έτσι, όταν ακούμε τη λέξη εκπαίδευση, το μυαλό μας πηγαίνει στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευση, όμως, είναι κάτι περισσότερο από αυτό - είναι μια κοινωνική διαδικασία στη ζωή ενός ανθρώπου και δεν αποτελεί απλά προετοιμασία για τη μελλοντική του ζωή (Dewey, 1916). Από αυτή την άποψη, η εκπαίδευση αποτελεί μια διαδικασία που απαιτεί την άμεση συμμετοχή των ανθρώπων και δεν ασκεί απλά επίδραση πάνω τους.

Αποτελεί μια διαδικασία που προωθεί τη μάθηση ή την ανάπτυξη των γνώσεων, των δεξιοτήτων, των αρχών, της ηθικής και των απόψεων. Η εκπαίδευση μπορεί να είναι:

• Τυπική - για παράδειγμα, το σχολείο,
• Μη τυπική - το σεμινάριο αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα,
• Άτυπη - διαδικασίες της καθημερινής ζωής.

Ειδικοί του κλάδου της εκπαίδευσης θεωρούν ότι κάθε στιγμή αποτελεί πηγή μάθησης και ότι τις περισσότερες φορές δεν έχουμε επίγνωση του ότι συμβαίνει αυτό. Η μάθηση ορίζεται με δύο τρόπους:

• ως μια διαδικασία που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής,
• ως αποτέλεσμα που μπορεί να προκαλέσει αλλαγή της αντίληψής μας για κάτι.

Η ιδιότητα του πολίτη αναφέρεται σε ομάδες ανθρώπων που δουλεύουν μαζί σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές στην κοινωνία και στη ζωή τους. Η διαδικασία αυτή είναι σημαντική και απαραίτητη για την ενδυνάμωση και τη διατήρηση της δημοκρατίας και του δημοκρατικού τρόπου ζωής. Αδιαμφισβήτητα, η ιδιότητα του πολίτη δεν αφορά μόνο την κτήση διαβατηρίου μιας χώρας. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται μια νέα έννοια που σχετίζεται με τις εξελίξεις της τεχνολογίας: η ιδιότητα του πολίτη στα ψηφιακά περιβάλλοντα. Η ιδιότητα του πολίτη στα ψηφιακά περιβάλλοντα αναφέρεται στην υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας, των ηλεκτρονικών υπολογιστών, του διαδικτύου και των ψηφιακών συσκευών για την ενασχόληση με τα κοινά σε όλα τα επίπεδα.

Η εκπαίδευση της ιδιότητας του πολίτη αφορά στην ευαισθητοποίηση, τις δεξιότητες, την ελεύθερη επιλογή και την ανάληψη ευθυνών εντός και εκτός διαδικτύου. Η ύπαρξή της είναι απαραίτητη σε πολλές χώρες, όπου οι δημοκρατικές αρχές και οι θεσμοί βρίσκονται σε κίνδυνο.

Η εκπαίδευση, η μάθηση και η ιδιότητα του πολίτη (στα ψηφιακά περιβάλλοντα) δεν αποτελούν ανεξάρτητες έννοιες, άλλα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ηγετών και φιλοσόφων που συνδύαζαν αυτές τις έννοιες, όπως ο Αριστοτέλης, ο Σωκράτης, ο Ρουσώ, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Γκάντι και ο Σουγκάτα Μίτρα. Διαβάστε παρακάτω τη μελέτη περίπτωσης της Μαλάλα Γιουσαφζάι, νικήτρια βραβείου Νόμπελ και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών στην εκπαίδευση.